Gebruisklassen van hout

Hout is een veelzijdig en duurzaam bouwmateriaal, maar niet elk type hout is geschikt voor iedere toepassing. De geschiktheid van hout voor bepaalde omgevingen wordt bepaald door onder andere gebruiksklassen. Deze klassen geven aan in hoeverre hout wordt blootgesteld aan vocht en weersinvloeden, wat direct invloed heeft op de duurzaamheid en levensduur van het materiaal. In dit artikel worden de verschillende gebruiksklassen en hun toepassingen besproken.

Gebruikersklassen en hun kenmerken

De Europese norm (NEN-EN 335) definieert vijf gebruiksklassen voor hout en houtproducten. Dit om te vertellen waar en waarvoor het gebruikt kan worden. Vaak valt een houtsoort in verschillende gebruiksklassen vanwege de verschillende toepassingen waar het gebruikt voor wordt.

Gebruiksklasse 1: Binnen, droog

Hout in deze klasse wordt uitsluitend binnenshuis gebruikt, waar het niet wordt blootgesteld aan vocht. Voorbeelden zijn meubels, binnendeuren en vloeren. De kans op schimmelaantasting is in deze klasse minimaal.

Gebruiksklasse 2: Binnen, incidenteel vocht

Hout in deze klasse wordt ook voornamelijk binnenshuis toegepast, maar kan af en toe in contact komen met vocht, bijvoorbeeld door condensatie. Denk aan dakconstructies of balklagen in gebouwen waar enige vochtigheid voorkomt.

Gebruiksklasse 3: Buiten, blootgesteld aan weer en wind

Dit hout wordt buiten toegepast en staat bloot aan weersinvloeden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:

Gebruiksklasse 3.1: Hout dat boven de grond wordt toegepast en niet permanent nat wordt, zoals gevelbekleding.
Gebruiksklasse 3.2: Hout dat regelmatig nat wordt, bijvoorbeeld in pergola’s of tuinhout.

Gebruiksklasse 4: Contact met grond of water

Hout in deze klasse heeft direct contact met de grond of zoet water, waardoor het een hoog risico op aantasting door schimmels en insecten heeft. Voorbeelden zijn vlonders, schuttingen en palen. Vaak wordt hiervoor geïmpregneerd of van nature duurzaam hout gebruikt.

Gebruiksklasse 5: Contact met zout water

Deze klasse omvat hout dat permanent in contact staat met zeewater, zoals aanlegsteigers en havenconstructies. Dit hout moet extreem duurzaam zijn om bestand te zijn tegen de zware omstandigheden.

Duurzaamheidsklassen versus Gebruiksklassen

Naast gebruiksklassen zijn er ook duurzaamheidsklassen, die aangeven hoe goed een houtsoort bestand is tegen biologische aantasting. Dit wordt vastgelegd in de Europese norm NEN-EN 350.

Duurzaamheidsklassen variëren van 1 (zeer duurzaam) tot 5 (niet duurzaam) en geven de natuurlijke weerstand van onbehandeld kernhout aan tegen schimmels en houtaantastende organismen.
Gebruisklassen geven aan in welke mate hout wordt blootgesteld aan vocht en biologische aantasting in verschillende omgevingen.

Een houtsoort met een hoge duurzaamheidsklasse kan geschikt zijn voor een hogere gebruiksklasse zonder extra behandeling. Bij minder duurzame houtsoorten kan verduurzaming nodig zijn om ze geschikt te maken voor bepaalde toepassingen.

Welk hout voor welke toepassing?

Bij het kiezen van hout voor een project is het belangrijk om rekening te houden met de juiste gebruiksklasse. Tropische houtsoorten zoals Azobé en Bilinga zijn van nature geschikt voor hogere gebruiksklassen (4 en 5), terwijl naaldhoutsoorten zoals Oregon Pine en Douglas vaak behandeld moeten worden om dezelfde duurzaamheid te bereiken.

Conclusie

Door de juiste gebruiksklasse van hout te kiezen, verleng je de levensduur van het materiaal en voorkom je vroegtijdige slijtage of aantasting. Of je nu binnen een houten vloer legt of buiten een vlonder plaatst, het begrijpen van gebruiksklassen helpt bij het maken van de juiste keuze voor een duurzaam resultaat.